Testy oprogramowania NAS - FreeNAS (część 3)

Uff... po prawie dwóch tygodniach udało nam się zmobilizować do przeprowadzenia dalszych testów zainstalowanego na wirtualnej maszynie systemu FreeNAS w wersji 8.0RC. Jakie są nasze pierwsze wrażenia?

Niestety jesteśmy trochę rozczarowani małą liczbą udostępnianych funkcjonalności. Na pewno wielu z Was zauważyło, że wersja 8 jest wersją rozwojową. W związku z tym nie ma jeszcze oprogramowanych/udostępnionych tych aplikacji, na których najbardziej mi zależało. Prawdopodobnie wraz z rozwojem tej wersji będą dodawane kolejne interesujące opcje. Sprawdźmy zatem jakie opcje oferuje obecna wersja rozwojowa.

Po pierwsze to na czym nam najbardziej zależy to utworzenie z dwóch dysków systemu RAID 1 (mirroring), który zapewni względne bezpieczeństwo danych. Jak się okazuje taką operację można wykonać z poziomu konsoli webowej. Zanim się ją wykonamy należy zwrócić uważnie uwagę na wybrane dyski, które będą brały w tej operacji udział - FreeNAS usuwa z nich wszystkie dane. W celu jej przeprowadzenia wybieramy opcję Storage->Volumes->Create Volume. 

Tworzenie wolumena przechowującego dane

Zostaniemy poproszeni o podanie nazwy dla wolumena danych, wybranie dysków składających się na te wolumen, systemu plików i typ grupowania dysków jeżeli wybierzemy więcej niż dwa. Maszynę wirtualną przygotowałem specjalnie pod kątem spięcia dwóch dysków w jedną przestrzeń. Dlatego zaznaczyłem oba dyski i jednocześnie wybrałem, aby grupowanie polegało na lustrzanym odbiciu zawartości jednego dysku na drugim (mirror). Pozostało jeszcze do zaznaczenia typ systemu plików. Jak widać na załączonym obrazku dostępne są dwie opcje: UFS oraz ZFS. ZFS został zaprojektowany pod kątem obsługiwania ogromnych dysków z danymi, posiada zaimplementowane dodatkowe opcje, które nie są nam potrzebne w żaden sposób, dlatego ograniczymy się do starszego, ale równie pewnego rozwiązania - UFS. Po potwierdzeniu chęci przeprowadzenia całej operacji (Add Volume) powinniśmy ujrzeć komunikat o sukcesie, a w menu po lewej stronie powinna się pojawić dodatkowa opcja jak na poniższym zrzucie.

Zamontowany nowoutworzony wolumen

Jak widać wolumen został zamontowany w katalogu /mnt pod nazwą jaką podano podczas jego tworzenia.

Utwórzmy teraz użytkownika, któremu nadamy odpowiednie uprawnienia dla wolumenu i następnie udostępnijmy te zasoby innym komputerom w sieci.

Użytkownika można utworzyć wybierając opcję: Account->Users->Add User. Wypełniamy nazwę użytkownika, katalog domowy, sposób dostępu do konsoli (możemy pozostawić domyślną opcję w naszym przypadku wybieramy bash ze względu na znajomość tej implementacji), należy podać również imię użytkownika, wprowadzić jego hasło i je potwierdzić.

Tworzenie użytkownika

Po naciśnięciu OK dostajemy komunikat proszący o zmianę katalogu domowego użytkownika w taki sposób, aby znajdował się on w /mnt/. Wprowadzamy odpowiednią wartość, ponownie naciskamy OK i po chwili użytkownik. Efekt można oglądać na poniższym zrzucie.

Utworzony użytkownik

Dodatkowo utwórzmy grupę, której nadamy odpowiednie uprawnienia do modyfikowania katalogów w podłączonym dysku. W tym celu wybieramy opcję: Accounts->Groups->Add group. Podajemy następnie nazwę nowej grupie i potwierdzamy wpisane dane.

Tworzenie dodatkowej grupy

Po utworzeniu takiej grupy dodajemy do niej wcześniej utworzonego użytkownika. Całą operację wykonujemy z poziomu listy użytkowników: Account->Users->View All Users. Na liście odnajdujemy użytkownika i przyciskiem Auxiliary Groups rozpoczynamy przypisywanie użytkownika do grup.

Przypisywanie użytkownika do grup

Na liście po lewej stronie odszukujemy grupę, którą wcześniej utworzyliśmy i przypisujemy ją odpowiednim przyciskiem na prawą listę. Operację potwierdzamy przyciskiem OK.

Mając utworzonych użytkownika, grupę i powiązanie pomiędzy nimi, możemy przejść do kroku nadania odpowiednich uprawnień użytkownikowi. Otwieramy menu: Storage->Volumes->->Change Permissions i na liście Owner(group) wybieramy naszą grupę oraz zaznaczamy checkbox Write w kolumnie Group. Na końcu potwierdzamy zmiany.

Nadanie uprawnień do zapisu grupie

Uprawnienia nadane - kolejnym krokiem jest udostępnienie zasobów w sieci. Z racji tego, że maszyna wirtualna host'owana jest przez komputer z Windows'em, zasoby z FreeNAS zostaną udostępnione użytkownikom tego systemu. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby jednocześnie udostępniano przestrzeń komputerom z systemami Unix'owymi oraz Apple'a. Jak uruchomić udostępnianie? Należy skonfigurować poprawnie usługę CIFS. 

Konfiguracja usługi CIFS

Ilość opcji na tym ekranie jest przytłaczająca. Jedyną jaką zmieniono było nazwa grupy roboczej. Wprowadzono nazwę grupy w której wpięte jest kilka komputerów w lokalnej sieci, w której także maszyna wirtualna jest widoczna. Zatwierdzamy wprowadzone zmiany i przechodzimy do ekranu uruchamiania usług: Services->Enable/Disable Services.

Uruchamianie usługi CIFS

Na ekranie odnajdujemy usługę CIFS i uruchamiamy ją zmieniając przełącznik OFF na ON. Od tej chwili wszystkie komputery w lokalnej sieci powinny mieć dostęp do udostępnionej przez FreeNAS przestrzeni dyskowej. Sprawdźmy efekt w Otoczeniu Sieciowym powinny się już pojawić odpowiednie zasoby. Tak jak na poniższym ekranie.

Zasoby FreeNAS widoczne z hosta z Windowsem

Podczas nawiązywania pierwszego połączenia zostaniemy poproszeni o podanie loginu i hasła - należy wtedy podać dane użytkownika, którego utworzyliśmy w konsoli FreeNAS.

Sprawdźmy jeszcze czy użytkownik może dokonywać modyfikacji na udostępnionym zasobie.

Zapisywanie danych na udostępnianym wolumenie

Jak widać udało się zapisać plik. Jeżeli macie możliwość sprawdźcie jeszcze działanie z innego komputera. My sprawdziliśmy działanie z laptopa z zainstalowanym systemem Windows 7. Udało się oczywiście zapisać kolejny plik na wolumenie udostępnianym przez FreeNAS.

Oprócz udostępniania danych FreeNAS w wersji 8 RC5 udostępnia jeszcze usługę SSH, FTP i kilka innych. Spróbujemy jeszcze uruchomić obie i przetestować.

Zacznijmy od SSH. Teoretycznie wystarczy włączyć na zakładce Services i próbować nawiązać połączenie z maszyną za pomocą jakiegoś darmowego narzędzia (np. putty).

Test usługi SSH

Jak można się przekonać z powyższego zrzutu ekranu test zakończył się pozytywnie.

Teraz sprawdźmy jak działa usługa FTP. Najpierw należy wykonać odpowiednie czynności konfiguracyjne. Na zakładce Services po prawej stronie od FTP wybieramy kluczyk, który uruchomi kreator konfiguracji jak na poniższym zrzucie ekranu.

Konfiguracja usług FTP

Ponownie prezentowane są duże możliwości konfiguracyjne. W szczegóły nie będziemy jednak wchodzić skupmy się na konkretach. To co wybraliśmy na tym ekranie to ścieżka do udostępnianego zasobu (parametr Path) oraz dodatkowo zaznaczyliśmy w parametrze File Permission - Read i Write dla Group. Dzięki temu użytkownik powinien mieć możliwość modyfikowania zawartości zasobu. Po zapisaniu ustawień uruchamiamy usługę.

Niestety pomimo kilku prób nie udało się uruchomić tej usługi, ani sprawdzić jej działanie. W logach podczas uruchamiania jej zauważyliśmy następujący wpis, który sugeruje, że to się raczej nie uda.

Niepowodzenie podczas uruchamiania usługi FTP

Kolejnym razem postaramy się opisać kilka innych usług dostępnych w obecnej wersji rozwojowej FreeNAS. Zamierzamy również uruchomić poprzednią wersję FreeNAS i sprawdzić jakie funkcjonalności ona dostarcza. Gorąco zachęcamy wszystkich do zaglądania na Bloga.